آزادی «میمک» با عملیات نصر 2 توسط نیروی زمینی ارتش

«میمک» به این دلیل صحنه بروز درگیری‌ها و نبردها بود که منطقه‌ای مهم و استراتژیک بود. صدام با دست گذاشتن روی این منطقه، بهانه را برای تجاوز زمینی و آغاز یک جنگ گسترده علیه انقلاب نوپای مردم ایران اسلامی فراهم آورد. پس از آغاز جنگ نیز ارتش رژیم بعث عراق چند بار این منطقه را اشغال کرد که هر بار با مقاومت رزمندگان اسلام و حملات نیروهای مسلح مجبور به عقب‌نشینی از آن منطقه شد.

در اولین ساعات بامداد روز سیزدهم خرداد سال ۱۳۶۶تیپ ۴۰سراب از یگان‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران با پنج گردان، عملیات نصر ۲را با رمز «یا حسین مظلوم (ع)» در یال‌های غربی ارتفاعات مرکزی «میمک» اجرا کرد.

اهمیت و جایگاه این عملیات از این جهت قابل بررسی است که طبق گزارش مدیریت و پژوهش و تحقیقات نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، ارتفاعات میمک، چون دید و تیر و کنترل عمیق را روی زمین‌های اطراف و در داخل خاک عراق و خصوصاً روی محور ارتباطی مندلی زرباتیه و بدره ارائه می‌داند، از نظر نظامی بسیار حساس و مهم بودند.

یکی از نقاطی که در زمان جنگ تحمیلی از حساسیت نظامی بسیار بالایی برخوردار بود ارتفاع میمک بود که بر اساس بیانیه سال 1975 الجزایر، خط الراس جغرافیایی آن مرز مشترک ایران و عراق را تشکیل می دهد. این ارتفاعات مزیت فوق العاده مهمی برای ایران محسوب می شد چراکه باعث می شد تا نیروهای ایران دید و کنترل خوبی بر روی زمین های اطراف داشته باشند.

از سوی دیگر این مناطق از گذشته یکی از موارد اختلاف بین دو کشور به حساب می‌آمدند. بنابراین تصرف و اشغال آن‌ها یکی از اهداف اولیه و مهم عراق بود. در دست داشتن این بخش از ارتفاعات میمک سبب می‌شد که اولاً، دشمن دید نسبی روی مواضع نیرو‌های خودی داشته باشد و بالعکس از دید و کنترل کامل نیرو‌های خودی روی جاده‌های نظامی غربی شرقی منتهی به خط‌الرأس میمک ممانعت به عمل آورد و ثانیاً، این منطقه را به‌عنوان یک مبدأ و مبنای اساسی عملیات آتی خود برای تصرف کامل و مجدد میمک مورداستفاده احتمالی قرار دهد.

در چنین شرایطی عملیات نصر۲ کلید خورد و تا ساعت ۸صبح همان روز ادامه پیدا کرد و نیرو‌های ایران در ناحیه میمک نزدیک منطقه ایلام دست به حمله زدند و نیرو‌های عراقی را غافلگیر کرده و ضربات سنگینی بر آن‌ها وارد کردند.در این عملیات، نیرو‌های ایرانی ضمن تصرف ارتفاعات مرزی «نی خزر»، این پایگاه را زیر دید خود قرار دادند.

نیروهای ارتش در این عملیات با هجوم به گردان‌هایی از دشمن ، نیروهای کماندهی و زرهی بعثی را در ارتفاعات میمک در هم کوبیدند و برخی از این ارتفاعات تسلط یافتند در این میان دشمن بعثی با احساس خطر از استقرار رزمندگان ارتش در مواضع و ارتفاعات جدید و نیز زیر دید و تیغ قرار گرفتن شهرهای اطراف اقدام به چند پاتک نمود که با مقاومت ارتشیان سلحشور مواجه گشت و با از دست دادن ده ها تانک دهها قبضه سلاح سبک و نیمه سنگین و تعدادی کشته و زخمی و اسیر مجبور به عقب نشینی شد.

نکته قابل توجه در این عملیات این بود که از طرف منابع بغداد مطلبی درباره این عملیات اعلام نشد. در بیانیه نظامی که در تهران صادر شد، گفته می‌شد که اراضی به تصرف درآمده ۲۰کیلومترمربع وسعت دارند.

عملیات نصر۲ و تصرف ارتفاعات مرزی «نی خزر»، آنچنان حائز اهمیت بود که «یونایتدپرس» درباره این عملیات گزارش داد: «نیرو‌های ایران حمله جدیدی علیه عراق در بخش مرکزی جبهه جنگ انجام دادند و ۸۰۰تن از نیرو‌های عراقی را کشته یا زخمی کردند و سه موضع واقع در ارتفاعات را به تصرف درآوردند .» همچنین در آن زمان خبرگزاری ایرنا اعلام کرد که عملیات نصر ۲به تلافی حمله هوایی روز سه‌شنبه (دوازدهم خرداد ۱۳۶۶) عراق نزدیک سردشت در شمال غرب ایران انجام گرفت که در جریان آن شش نفر کشته شدند.

طی ای یورش بلندی‌های ‌404 ،400 ،396 و منطقه‌ «خزر» و «هلاله» به‌ تصرف‌ رزمندگان‌ ارتش‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌ درآمد و4 گردان‌ کماندویی، توپخانه‌ و پیاده‌ و یک‌ گروهان‌ تانک‌ دشمن‌ آسیب‌ دید و مقداری‌ سلاح‌ و مهمات‌ از دشمن‌ به‌ غنیمت‌ گرفته‌ شد. همچنین‌ در این‌ عملیات‌ محدود و کوتاه‌ مدت،1200 تن‌ از نیروهای‌ عراقی‌ کشته‌ و زخمی‌ و ده‌ها تن‌ دیگر نیز اسیر شدند. در این‌ عملیات‌ شهید تقی‌ رضوی‌ معاونت‌ مهندسی‌ قرارگاه‌ خاتم‌الانبیأ به‌ شهادت‌ رسید.

 علاوه بر این، این منطقه از مدت ها قبل مورد اختلاف ایران و عراق هم بود و به همین خاطر برایش مهم بود که آن را اشغال کند. این ارتفاعات و همچنین پاسگاه مرزی آن قبل از آنکه جنگ به طور رسمی آغاز شود در سال 1359 توسط عراق تصرف شد.
سه ماه بعد از این تصرف قسمت های عمده ای از این تصرفات، در عملیات موفقیت آمیز خوارزم و با کمک عشایر منطقه از دشمن پس گرفته شد. اما منطقه ای میان ارتفاعات شمالی و جنوبی به نام ناف میمک کماکان در دست دشمن باقی ماند.
باقی ماندن این قسمت در دست دشمن خطر زیادی برای ایران داشت و باعث می‌شد تا عراقی‌ها دید خوبی بر روی نیروهای ایرانی داشته باشند و از طرف دیگر از دید نیروهای ایران بر روی جاده نظامی و غربی-شرقی که به خط الراس میمک منتهی می شد جلوگیری کند.

در منطقه ای که نیروهای ایرانی تجمع کرده بودند حرکت آغاز شد و عملیات در تاریکی شب شروع شد؛ نیروها می بایست اهداف از پیش تعیین شده را تصرف و منطقه تصرف شده را حفاظت کنند. پنج ساعت پس از شروع عملیات عراقی های تلاش هایی کردند تا مجددا منطقه را از دست رزمندگان ایران در بیاورند و پاتک هایی زدند اما هیچ کدام موفقیت آمیز نبود و با تلفاتی که دادند در نهایت مجبور به عقب نشینی شدند. در نهایت عملیات در ساعت 8 صبح به نتیجه مورد نظر رسید و رزمندگان آماده شدند تا در موقعیت مناسب آماده پدافند از منطقه مورد نظر شوند.

هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز با تیم اعزامی از پایگاه هوانیروز کرمانشاه که با 2 فروند بالگرد رزمی کبرا و 3 فروند بالگرد پشتیبانی214در این عملیات شرکت کرده بود، 71 سورتی پرواز (35/71 ساعت پرواز) انجام داد و با هلی‌برن 146 نفر از رزمندگان، تخلیه 74 نفر مجروح و ترابری دو تن بار و تجهیزات، قرارگاه عملیاتی‌ تیپ40 سراب را که قرارگاه هدایت‌کننده عملیات نصر2 بود پشتیبانی کرد.

نقش نیروی هوایی در این عملیات مثال زدنی بود و با پشتیبانی کامل از نیروها باعث شد تاعملیات به خوبی و به سرعت به اهداف مورد نظر خود دست پیدا کند. بر اساس گزارش هایی که در پایگاه ارتش جمهوری اسلامی ایران موجود است نتایج به دست آمده در این عملیات عبارتند از: در این عملیات، حدود 1200 تن از نفرات دشمن کشته و زخمی و تعداد 30 نفر به اسارت رزمندگان اسلام درآمدند.

طرح عملیات نصر توسط ستاد مشترک ارتش طرح‌ریزی شد و بعدها، بزرگترین عملیات زرهی ایران در طول جنگ با عراق لقب گرفت. در این عمیات ۲ تیپ از لشکر ۱۶ زرهی قزوین و یک تیپ از لشکر ۹۲ زرهی اهواز حضور داشتند. همچنین گردان‌هایی از سپاه پاسداران، بسیج، ستاد جنگ‌های نامنظم و نیز ۷۰ نفر از دانشجویان پیرو خط امام در اجرای عملیات نصر مشارکت داشتند.